Mức độ cạnh tranh trong ngành càng cao thì doanh nghiệp càng khó theo kịp. Khi tham gia vào một thị trường tập trung, công ty nên đặt ra tiêu chuẩn cao, nếu không sẽ khó có thể cạnh tranh với đối thủ, đặc biệt là với những doanh nghiệp bán các sản phẩm tương tự. Chính vì vậy, một chiến lược cạnh tranh toàn diện là yếu tố mà doanh nghiệp cần tập trung để có thể tồn tại bền vững trên thị trường.
Chiến lược cạnh tranh là gì?
Chiến lược cạnh tranh là một kế hoạch hành động ngắn hạn và dài hạn của một doanh nghiệp với mục tiêu là đạt được lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ, sau khi đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của họ trong ngành và so sánh với doanh nghiệp của mình. Quan trọng là doanh nghiệp phải hiểu các nguyên tắc cốt lõi của khái niệm này sẽ giúp họ đưa ra các quyết định kinh doanh sáng suốt trong quá trình hành động.
Khi nắm giữ lợi thế cạnh tranh so với đối thủ có nghĩa là có nhiều lợi nhuận hơn đối thủ trong dài hạn. Chiến lược cạnh tranh của một công ty trong một lĩnh vực kinh doanh nhất định được xem xét dựa trên hai yếu tố: Tạo ra lợi thế cạnh tranh và bảo vệ lợi thế cạnh tranh đó. Việc tạo ra lợi thế cạnh tranh được mô tả là kết quả của chiến lược cạnh tranh chủ động hoặc phản ứng.
Vai trò của chiến lược cạnh tranh
Chiến lược cạnh tranh đóng vai trò quan trọng bởi nó ảnh hưởng đến các chiến lược tổng thể của một doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp không có chiến lược cạnh tranh, có thể họ sẽ không tìm thấy một lợi thế độc đáo so với các đối thủ. Chiến lược cạnh tranh đóng vai trò quan trọng trong việc tìm kiếm và phát triển những ý tưởng mới cho các sản phẩm/ dịch vụ mà công ty có thể cung cấp. Các ưu điểm khác của việc thực hiện chiến lược cạnh tranh bao gồm:
Khám phá cơ hội mới
Thông qua quá trình phân tích, nghiên cứu, doanh nghiệp có thể tìm ra được những điểm mạnh, điểm yếu cũng như cơ hội và thách thức trong sản phẩm/ dịch vụ của mình so với đối thủ. Từ đó có thể sử dụng chúng để tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Tăng trưởng doanh số
Nếu chiến lược cạnh tranh có hiệu quả tích cực, điều này sẽ mang đến cho doanh nghiệp sự tăng trưởng về doanh số và tối ưu hóa lợi nhuận.
Giữ vững thị phần
Với chiến lược cạnh tranh, doanh nghiệp có thể luôn tạo ra những sản phẩm/ dịch vụ chất lượng, đáp ứng yêu cầu và kỳ vọng của khách hàng. Điều này giúp doanh nghiệp giữ vững thị phần trên thị trường, tạo ra vị thế vững mạnh và hạn chế sự thâm nhập của đối thủ cạnh tranh.
4 Loại chiến lược cạnh tranh phổ biến
Chiến lược dẫn đầu về chi phí
Trong chiến lược dẫn đầu về chi phí, một doanh nghiệp cung cấp các sản phẩm/ dịch vụ của mình với giá thấp hơn so với các đối thủ cạnh tranh. Theo đó, doanh nghiệp cần chi tiêu càng ít càng tốt để xây dựng một sản phẩm sao cho vẫn có thể kiếm được một khoản lợi nhuận đáng kể trong khi bán sản phẩm với giá thấp nhất.
Về cơ bản, để chiến lược dẫn đầu về chi phí thành công, cần kiểm soát chi phí trong toàn bộ chuỗi giá trị. Nhà cung cấp phải bán nguyên liệu với giá thấp nhất, quy trình sản xuất cần diễn ra ở thị trường lao động ít tốn kém nhất và các hoạt động cần được tự động hóa để tăng hiệu quả. Lợi thế cạnh tranh trong chiến lược này là giá thấp nhất.
Ví dụ: Một công ty chuyên về thuê váy cưới, vest tại Thành phố Hồ Chí Minh có thể nhằm mục tiêu tới các con đường chuyên cho thuê đồ cưới, sau đó cho thuê những bộ đồ đó với mức giá thấp hơn so với các đối thủ cạnh tranh khác. Bằng cách xác định phân khúc thị trường này, công ty đó có thể quyết định đưa ra giá thấp, tạo ra một lợi thế cạnh tranh riêng biệt.
Chiến lược dẫn đầu về sự khác biệt
Trong chiến lược cạnh tranh này, doanh nghiệp có được lợi thế cạnh tranh bằng cách có một sản phẩm khác biệt với đối thủ cạnh tranh. Ví dụ về sự khác biệt của sản phẩm bao gồm các tính năng bổ sung, chất lượng vượt trội hay các chức năng nâng cao. Các công ty áp dụng chiến lược dẫn đầu về khác biệt hóa thường có thể tính giá cao cho sản phẩm/ dịch vụ, dẫn đến tỷ suất lợi nhuận cao hơn.
Chiến lược khác biệt hóa hoàn toàn đối lập với chiến lược dẫn đầu về chi phí, không phải tất cả các sản phẩm/ dịch vụ trên thị trường đều được bán với giá thấp. Trong chiến lược này, các công ty cố gắng tạo sự khác biệt cho sản phẩm của mình bằng cách tăng thêm giá trị cho chúng, thu hút những khách hàng sẵn sàng trả giá cao hơn.
Ở mỗi bước của chuỗi giá trị, công ty cố gắng gia tăng tính năng, chất lượng và sức hấp dẫn của sản phẩm. Đổi mới, nghiên cứu và phát triển, dịch vụ khách hàng xuất sắc, Marketing hiệu quả – tất cả những chiến thuật này là một phần của chiến lược khác biệt hóa.
Starbucks là một ví dụ điển hình về sự khác biệt. Có rất nhiều nhà hàng cung cấp cà phê với giá thấp hơn nhiều. Tuy nhiên, mọi người sẵn sàng trả giá cao chỉ để có một tách cà phê Starbucks. Bởi vì họ yêu thích bầu không khí của nhà hàng, chất lượng sản phẩm, dịch vụ khách hàng và quan trọng nhất tất nhiên là thương hiệu.
Chiến lược tập trung chi phí
Chiến lược cạnh tranh này sử dụng triết lý cơ bản của chiến lược dẫn đầu về chi phí nhưng chỉ tập trung vào một phân khúc thị trường cụ thể. Thông qua việc nhắm mục tiêu vào một lĩnh vực nhất định và phát triển chiến lược Marketing mục tiêu để theo đuổi lĩnh vực này, doanh nghiệp có thể quảng bá với chi phí thấp hơn so với đối thủ cạnh tranh. Các công ty sử dụng chiến lược này thường tập trung nỗ lực hơn vào các thị trường địa lý có nhu cầu đặc biệt.
Ví dụ: Một nhà cung cấp dịch vụ Công nghệ thông tin có thể cung cấp dịch vụ của mình cho một thị trường như Ấn Độ, nơi ngành công nghiệp này đang phát triển theo cấp số nhân.
Chiến lược tập trung khác biệt hóa
Chiến lược tập trung vào sự khác biệt cung cấp một sản phẩm chuyên biệt cho một phân khúc thị trường cụ thể chứ không phải toàn bộ thị trường. Các công ty này chỉ phục vụ cho một số lượng khách hàng nhất định, nhưng họ vượt trội trong lĩnh vực chuyên môn của mình.
Trong khi chiến lược tập trung vào chi phí có nghĩa là cung cấp mức giá thấp nhất trong một thị trường ngách nhỏ, thì chiến lược tập trung vào sự khác biệt có nghĩa là cải thiện sản phẩm với sự trợ giúp của các tính năng độc đáo (USP), giúp công ty nổi bật trên thị trường.
Ví dụ, có một số khách sạn ở chỉ dành cho người lớn. Bằng cách này, mọi người có thể thư giãn mà không có đứa trẻ nào làm phiền họ.
Yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược cạnh tranh
Mỗi doanh nghiệp có thể áp dụng nhiều loại chiến lược cạnh tranh khác nhau. Quan trọng mục đích cuối cùng vẫn là đạt được kết quả như kỳ vọng. Chính vì vậy, trong quá trình triển khai cần có sự nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá chính xác và triển khai theo đúng hướng. Hơn hết, cần nắm vững những yếu tố có thể ảnh hưởng đến một chiến lược cạnh tranh, trong số đó phải kể đến như:
Đối thủ
Tính chất và mức độ cạnh tranh phụ thuộc nhiều vào các đối thủ cạnh tranh trong ngành. Doanh nghiệp có sản phẩm/ dịch vụ tốt sẽ luôn có được lợi thế cao hơn, phát triển thị phần trong mức lợi nhuận cao nhất. Hình thức cạnh tranh mà đối thủ thường hay sử dụng bao gồm giá cả hay chất lượng sản phẩm/ dịch vụ.
Người mua
Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp chỉ có ý nghĩa thực sự khi sản phẩm/ dịch vụ được tiêu thụ và sinh ra lợi nhuận. Chính vì vậy, khách hàng là một yếu tố đóng vai trò then chốt trong mọi hoạt động của doanh nghiệp. Theo đó, doanh nghiệp cần thực hiện thật tốt việc nghiên cứu khách hàng mục tiêu, thỏa mãn những nhu cầu, kỳ vọng của họ để có được sự tín nhiệm và lòng trung thành.
Nhập ngành từ đối thủ
Nghiên cứu, phân tích để nắm rõ những hoạt động kinh doanh của đối thủ, điểm mạnh, điểm yếu của họ luôn mang ý nghĩa quan trọng trong chiến lược cạnh tranh của doanh nghiệp. Đặc biệt là với những đối thủ mạnh, nắm trong tay khả năng chiếm lĩnh thị phần lớn. Đây là nguyên nhân mà doanh nghiệp phải lập kế hoạch để luôn trong tinh thần thay đổi, tăng cường lợi thế cạnh tranh.
Sản phẩm thay thế
Nhằm tối ưu chất lượng sản phẩm/ dịch vụ để mang lại cho khách hàng những trải nghiệm tốt nhất, doanh nghiệp phải sẵn sàng thay đổi. Các sản phẩm/ dịch vụ thay thế là một phần không thể thiếu khi vòng đời của sản phẩm cũ kết thúc. Theo đó, doanh nghiệp cũng cần hỗ trợ nâng cao trình độ nhân sự quản lý, giảm giá thành, tăng cường chất lượng, tăng tính nổi bật của sản phẩm/ dịch vụ.
Trong thế giới phát triển nhanh như ngày nay, mỗi doanh nghiệp đều cố gắng vượt lên bằng cách tăng lợi thế cạnh tranh so với đối thủ. Mọi ngành đều phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt, từ ngành nước giải khát đến ngành xe ô tô, đồ điện tử. Khi một thương hiệu thua cuộc trong cuộc đua, một thương hiệu khác sẵn sàng lao vào. Chính vì vậy, việc lập kế hoạch và thực hiện các chiến lược cạnh tranh cho doanh nghiệp trở nên cần thiết và nên được tập trung hơn cả.
