Bằng cách nắm bắt công nghệ tiên tiến và lấy người dùng làm trung tâm, các ngân hàng, tổ chức tài chính có thể tăng cường cung cấp dịch vụ, hợp lý hóa các quy trình, đồng thời duy trì lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh thay đổi nhanh chóng như hiện nay. Đặc biệt là công cuộc chuyển đổi số ngành ngân hàng, các tổ chức cần thực hiện những bước táo bạo hơn nữa trong việc chuyển đổi các hoạt động của mình, đảm bảo tiếp tục mang lại giá trị, sự tiện lợi và bảo mật cho khách hàng.
Chuyển đổi số ngành ngân hàng là gì?
Chuyển đổi số ngành ngân hàng là hoạt động tích hợp các công nghệ kỹ thuật số và chiến lược đổi mới vào lĩnh vực dịch vụ tài chính, nhằm thay đổi toàn diện cách thức hoạt động của các ngân hàng, từ cách tiếp cận khách hàng đến cách thức quản trị rủi ro, vận hành nội bộ.
Quá trình này liên quan đến việc hiện đại hóa các hệ thống, quy trình, mô hình kinh doanh ngân hàng truyền thống, cho phép các ngân hàng cung cấp dịch vụ liền mạch, thuận tiện và an toàn thông qua các kênh kỹ thuật số khác nhau. Bao gồm sự phát triển và triển khai các ứng dụng di động, dịch vụ ngân hàng trực tuyến, trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, Big data,...
Ngân hàng số là gì?
Ngân hàng số (Digital Banking) là hình thức ngân hàng sử dụng công nghệ số để cung cấp các dịch vụ ngân hàng cho khách hàng. Khách hàng có thể thực hiện các giao dịch ngân hàng thông qua các nền tảng điện tử, như website, ứng dụng di động, chatbot,...
Ngân hàng số có nhiều lợi ích so với ngân hàng truyền thống:
- Tiện lợi: Khách hàng có thể thực hiện các giao dịch ngân hàng mọi lúc mọi nơi, chỉ cần có thiết bị điện tử có kết nối internet.
- Nhanh chóng: Các giao dịch ngân hàng được thực hiện nhanh chóng, chỉ trong vài phút.
- An toàn: Ngân hàng số sử dụng các công nghệ bảo mật hiện đại để đảm bảo an toàn cho tài khoản của khách hàng.
Ngân hàng số đang trở thành xu hướng của ngành ngân hàng, do nhu cầu của khách hàng ngày càng tăng cao về sự tiện lợi, nhanh chóng và an toàn.
Các tính năng chính của ngân hàng số:
- Tài khoản ngân hàng số: Khách hàng có thể mở tài khoản ngân hàng số trực tuyến, mà không cần đến chi nhánh ngân hàng.
- Giao dịch ngân hàng trực tuyến: Khách hàng có thể thực hiện các giao dịch ngân hàng cơ bản, như chuyển tiền, thanh toán hóa đơn,... thông qua website, ứng dụng di động, chatbot.
- Giao dịch ngân hàng tự động: Khách hàng có thể thiết lập các giao dịch ngân hàng tự động, như chuyển tiền định kỳ, thanh toán hóa đơn tự động.
- Tư vấn tài chính trực tuyến: Khách hàng có thể nhận được tư vấn tài chính từ ngân hàng thông qua website, ứng dụng di động, chatbot.
Ngân hàng số được phân loại theo các tiêu chí khác nhau:
- Theo loại hình ngân hàng: Ngân hàng số được cung cấp bởi các ngân hàng truyền thống, các ngân hàng trực tuyến hoặc các công ty công nghệ tài chính (fintech).
- Theo phạm vi cung cấp dịch vụ: Ngân hàng số có thể cung cấp các dịch vụ ngân hàng cơ bản, hoặc các dịch vụ ngân hàng cao cấp.
- Theo công nghệ sử dụng: Ngân hàng số có thể sử dụng các công nghệ khác nhau, như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (big data),...
Ngân hàng số đang có những tác động tích cực đến ngành ngân hàng:
- Tăng tính cạnh tranh: Ngân hàng số giúp các ngân hàng cạnh tranh với nhau về chất lượng dịch vụ và giá cả.
- Thúc đẩy đổi mới: Ngân hàng số thúc đẩy các ngân hàng đổi mới, ứng dụng các công nghệ mới để cung cấp các dịch vụ ngân hàng tốt hơn.
- Tăng trải nghiệm khách hàng: Ngân hàng số giúp nâng cao trải nghiệm khách hàng, đáp ứng nhu cầu của khách hàng ngày càng cao.
Ngân hàng số là một xu hướng tất yếu của ngành ngân hàng và sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong tương lai.
Tại sao cần chuyển đổi số trong ngân hàng?
- Đáp ứng nhu cầu người dùng
- Áp lực cạnh tranh trong ngành ngân hàng
- Có thể tiếp cận khách hàng với chi phí rẻ hơn
- Sự xuất hiện các sản phẩm kỹ thuật số
Đáp ứng nhu cầu người dùng
Thói quen ngày càng phổ biến của người dùng là chuyển từ offline sang online, thanh toán không tiền mặt, chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, kiểm tra số dư và xem lịch sử giao dịch chỉ bằng vài thao tác trên điện thoại di động. Chính vì vậy, các ngân hàng buộc phải chuyển đổi số để đáp ứng nhu cầu người dùng. Rõ ràng nhất là sự phổ biến của các ngân hàng số, ngân hàng trực tuyến, chẳng hạn như Ngân hàng Timo, TP bank,... nhằm tăng cường trải nghiệm khách hàng.
Áp lực cạnh tranh trong ngành ngân hàng
Sự phát triển của ngân hàng trực tuyến và công ty công nghệ tài chính (fintech) đã và đang tạo ra sự cạnh tranh mạnh mẽ trong ngành ngân hàng. Các ngân hàng truyền thống cần nhận thấy việc chuyển đổi số là cần thiết để cạnh tranh với các đối thủ này. Bằng cách cung cấp các dịch vụ số, các ngân hàng có thể giữ chân khách hàng hiện tại và thu hút khách hàng mới.
Người tiêu dùng ngày càng yêu cầu sự tiện lợi và trải nghiệm ngân hàng thuận tiện hơn. Họ mong đợi có thể thực hiện các giao dịch ngân hàng một cách nhanh chóng và dễ dàng thông qua các kênh điện tử. Việc chuyển đổi số cho phép ngân hàng đáp ứng nhu cầu này, đồng thời tăng cường lợi thế cạnh tranh giữa các ngân hàng và các công ty fintech.
Có thể tiếp cận khách hàng với chi phí rẻ hơn
Việc sử dụng các kênh ngân hàng số như ứng dụng di động giúp giảm thiểu chi phí vận hành so với việc duy trì mạng lưới chi nhánh ngân hàng truyền thống. Các giao dịch trực tuyến, tự động hóa quy trình tài chính giúp tiết kiệm thời gian, nhân lực và chi phí.
Chuyển đổi số cho phép ngân hàng tự động hóa nhiều quy trình và dịch vụ. Ví dụ, khách hàng có thể thực hiện giao dịch tự động như chuyển tiền, thanh toán hóa đơn hoặc kiểm tra số dư mà không cần sự can thiệp của nhân viên ngân hàng. Điều này giúp ngân hàng tiếp cận dễ dàng hơn với khách hàng mà không tốn kém nhiều chi phí và nhân lực.
Ngân hàng số cũng cung cấp các công cụ tự phục vụ cho khách hàng như chatbot, tự động hóa dịch vụ khách hàng và trợ lý ảo. Điều này cho phép khách hàng tìm kiếm thông tin, nhận hỗ trợ và giải quyết các vấn đề cơ bản mà không cần liên hệ trực tiếp với nhân viên ngân hàng. Từ đó giúp giảm chi phí dịch vụ, đồng thời cung cấp trải nghiệm tự phục vụ 24/7 cho khách hàng.
Sự xuất hiện các sản phẩm kỹ thuật số
Các công ty công nghệ tài chính (fintech) đã xuất hiện với các sản phẩm/ dịch vụ kỹ thuật số mới, thúc đẩy sự cạnh tranh trong ngành ngân hàng. Các fintech thường tập trung vào sự tiện lợi và trải nghiệm người dùng tốt hơn thông qua ứng dụng di động, ví điện tử, vay trực tuyến, trả sau. Để cạnh tranh với fintech, các ngân hàng truyền thống cần chuyển đổi số và cung cấp các sản phẩm/ dịch vụ tương tự để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Khách hàng ngày càng mong muốn có trải nghiệm ngân hàng thuận tiện, linh hoạt, hiện đại và chuyên nghiệp hơn. Sản phẩm kỹ thuật số như ứng dụng di động, ví điện tử, thanh toán trực tuyến, truy cập ngân hàng trực tuyến đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của khách hàng. Để đáp ứng nhu cầu này, các ngân hàng cần mau chóng chuyển đổi số để cung cấp các công cụ, dịch vụ tiện lợi và dễ sử dụng.
Thực trạng chuyển đổi số ngân hàng hiện nay
Trên Thế giới
Các Ngân hàng trên thế giới đang tập trung mạnh mẽ vào việc cung cấp dịch vụ ngân hàng trực tuyến. Điều này cho phép khách hàng thực hiện các giao dịch ngân hàng từ xa thông qua ứng dụng di động, trang web và các kênh trực tuyến khác. Khách hàng có thể thực hiện các giao dịch như chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, kiểm tra tài khoản, quản lý tài chính cá nhân một cách tiện lợi và linh hoạt.
Các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa đang được áp dụng rộng rãi, trong khi AI được sử dụng để cải thiện quá trình phân tích dữ liệu, dự báo rủi ro và cung cấp hỗ trợ khách hàng thông qua chatbot hoặc trợ lý ảo. Thì tự động hóa giúp tối ưu hóa các quy trình nội bộ của ngân hàng, từ xử lý hồ sơ vay mượn đến quản lý rủi ro tín dụng.
Ví điện tử và thanh toán di động cũng trở thành xu hướng phổ biến trong ngành ngân hàng. Hay sự phát triển của blockchain và bitcoin đã thu hút sự quan tâm của các ngân hàng hiện tại. Blockchain có tiềm năng để cung cấp sự an toàn và minh bạch cho các giao dịch tài chính, chuyển đổi quy trình giữa các ngân hàng. Nhiều ngân hàng trên thế giới đang nghiên cứu, thử nghiệm ứng dụng của blockchain trong việc tăng cường tính bảo mật và tốc độ giao dịch.
Trong một khảo sát của BDO với các vị trí cấp C-level của 300 công ty lớn trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, sau 3 năm áp dụng chiến lược chuyển đổi số, có đến 62% doanh nghiệp có mức tăng trưởng doanh thu trên 10% hàng năm, 32% có mức tăng trưởng doanh thu từ 1-9%. Về lợi nhuận, cũng sau 3 năm đó những công ty có mức tăng trưởng trên 10% hàng năm là 61% và 32% có mức tăng trưởng doanh thu từ 1-9%.
Tại Việt Nam
Năm 2023, một số xu hướng cơ bản ảnh hưởng đến tiến trình chuyển đối số ngân hàng, nhất là khi sự tăng trưởng liên tục trong việc sử dụng và kỳ vọng của người dùng về ngân hàng số. Số lượng người tiêu dùng sử dụng smartphone và các thiết bị thông tin khác ngày càng tăng, chính vì vậy, các ngân hàng cũng ngày càng chú trọng vào phát triển chiến lược trên thiết bị di động, cung cấp các dịch vụ tối ưu hóa cho người dùng. Bao gồm thanh toán di động, tiền gửi di động, quản lý tài chính,...
Khi được hỏi về quá trình chuyển đổi số ngành ngân hàng, lĩnh vực nào sẽ được quan tâm trong vòng 3 đến 5 năm tới, các nhà lãnh đạo tổ chức tài chính toàn cầu cho biết an ninh mạng 96%, trải nghiệm di động 95%, kênh di động 87%, dữ liệu, phân tích là 83% là những ưu tiên hàng đầu.
Theo Tạp chí Ngân hàng, tùy vào quy mô cũng như khả năng tài chính và nguồn lực mà mỗi ngân hàng sẽ có mức độ chuyển đổi số khác nhau. Nhìn chung, hầu hết các Ngân hàng Thương mại Việt Nam cũng đã cho ra mắt ứng dụng ngân hàng số sử dụng trên Smartphone và máy tính như: VCB Digibank, VietinBank iPay, BIDV SmartBanking, VPBank Online, eBank X của TPBank, Ebanking của HDBank, Mobile banking của Eximbank, Agribank E-Mobile Banking, Omni-Channel của OCB, SCB Mobile Banking,...
Mặc dù sự tác động của việc bùng phát và diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19 trong những năm qua, nhiều ngành kinh tế trong nước, bao gồm cả ngành ngân hàng, đã phải đối mặt với những tác động nghiêm trọng. Tuy nhiên, đồng thời, sự bùng phát của dịch bệnh cũng đã tạo ra một cú hích cho sự phát triển nhanh chóng của dịch vụ ngân hàng số. Trong thời kỳ này, dù các giao dịch trực tiếp giữa người và người giảm đi, nhưng khối lượng giao dịch thanh toán không sử dụng tiền mặt qua ngân hàng lại tăng mạnh.
Vai trò của việc chuyển đổi số ngành ngân hàng
- Tiện lợi và bảo mật
- Tiết kiệm chi phí
- Cá nhân hóa
- Tự động hóa các tác vụ
- Tăng hiệu quả và hạn chế thời gian chờ đợi
- Khả năng thích ứng cao
Tiện lợi và bảo mật
Chuyển đổi số cho phép khách hàng thực hiện các giao dịch ngân hàng từ xa, bất kể thời gian và địa điểm. Khách hàng có thể tiếp cận, quản lý tài khoản của mình thông qua ứng dụng di động hoặc trang web ngân hàng, từ việc kiểm tra số dư, chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, đến quản lý đầu tư và vay mượn. Giúp tiết kiệm thời gian, công sức cho khách hàng, giờ đây họ không cần phải đến trực tiếp ngân hàng để thực hiện giao dịch.
Chuyển đổi số trong ngành ngân hàng đặt sự chú trọng đặc biệt vào bảo mật thông tin và giao dịch. Các ngân hàng áp dụng các biện pháp bảo mật tiên tiến để đảm bảo an toàn cho thông tin cá nhân và tài khoản của khách hàng. Điều này bao gồm mã hóa dữ liệu, xác thực hai yếu tố, giám sát giao dịch đáng ngờ, quản lý rủi ro tài chính. Việc sử dụng công nghệ blockchain cũng có thể cung cấp một lớp bảo mật bổ sung cho các giao dịch ngân hàng.
Tiết kiệm chi phí
Chuyển đổi các quy trình thủ công sang quy trình tự động hóa có thể giảm thiểu chi phí vận hành. Các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), tự động hóa quy trình giúp tăng cường hiệu suất và giảm sự phụ thuộc vào lao động. Ví dụ, việc sử dụng chatbot hoặc trợ lý ảo để hỗ trợ khách hàng có thể giảm số lượng cuộc gọi đến tổng đài và cần ít nhân lực để xử lý.
Chuyển đổi sang hình thức điện tử giúp giảm việc sử dụng giấy tờ và tài liệu vật lý. Việc lưu trữ dữ liệu trên hệ thống điện toán đám mây thay vì lưu trữ truyền thống trên giấy giúp giảm chi phí liên quan đến mua sắm, in ấn và lưu trữ vật liệu.
Công nghệ chuyển đổi số như hệ thống quản lý tài chính tự động và các ứng dụng hỗ trợ quy trình ngân hàng có thể giúp tăng cường hiệu suất làm việc của nhân viên. Điều này có thể giảm thời gian xử lý giao dịch, tăng khả năng phục vụ khách hàng và giảm thiểu các lỗi có thể xảy ra.
Cá nhân hóa
Chuyển đổi số cho phép ngân hàng thu thập và phân tích dữ liệu cá nhân của khách hàng để cung cấp dịch vụ tài chính cá nhân tùy chỉnh. Các công nghệ như trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu có thể giúp ngân hàng hiểu rõ hơn về nhu cầu, ưu tiên tài chính của khách hàng, từ đó đề xuất các sản phẩm/ dịch vụ phù hợp với từng cá nhân.
Chuyển đổi số cũng cho phép ngân hàng tạo ra các giao diện người dùng cá nhân hóa, cho phép khách hàng điều chỉnh và tùy chỉnh trải nghiệm của họ. Khách hàng có thể chọn giao diện, cài đặt ưu tiên, tùy chỉnh các thông báo và cảnh báo theo nhu cầu cá nhân.
Tự động hóa các tác vụ
Công nghệ chuyển đổi số cho phép tự động hóa quy trình xử lý giao dịch từ khi khách hàng thực hiện giao dịch cho đến khi được xử lý hoàn toàn. Ví dụ, việc chuyển tiền từ tài khoản này sang tài khoản khác hoặc xử lý khoản vay có thể được thực hiện tự động thông qua hệ thống ngân hàng, giảm thiểu sự can thiệp của nhân viên và tăng tốc độ xử lý, đồng thời hạn chế những sai sót
Các ngân hàng số cũng cung cấp các công cụ và ứng dụng cho phép khách hàng tự phục vụ. Ví dụ, khách hàng có thể tự đăng ký tài khoản trực tuyến, thay đổi thông tin cá nhân, yêu cầu thẻ mới hay tìm hiểu về sản phẩm/ dịch vụ mới của ngân hàng mà không cần đến ngân hàng trực tiếp. Giúp tiết kiệm thời gian và tạo ra trải nghiệm thuận tiện cho khách hàng.
Tăng hiệu quả và hạn chế thời gian chờ đợi
Khách hàng có thể thực hiện giao dịch mà không cần đến ngân hàng trực tiếp. Điều này giúp giảm thiểu thời gian chờ đợi tại quầy giao dịch và linh hoạt xử lý bất cứ lúc nào. Công nghệ chuyển đổi số giờ đây cũng cho phép tự động hóa quy trình xử lý giao dịch, chẳng hạn như chuyển tiền, thanh toán hóa đơn và xử lý các yêu cầu vay vốn, được thực hiện tự động thông qua hệ thống ngân hàng, giúp giảm thiểu thời gian chờ đợi của khách hàng.
Khả năng thích ứng cao
Chuyển đổi số giúp các tổ chức ngân hàng thích ứng nhanh hơn với xu hướng công nghệ và thay đổi trong thị trường. Điều quan trọng là tổ chức ngân hàng có khả năng tự nâng cấp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng trong thời đại mới. Các công nghệ số tiên tiến đã thay đổi cách ngân hàng truyền thống hoạt động. Các cổng thông tin mua sắm, kênh xã hội và ứng dụng di động tích hợp đã mở ra nhiều cơ hội cho ngân hàng tiếp cận khách hàng. Để tận dụng thế giới kỹ thuật số này, các tổ chức ngân hàng cần chuyển đổi số và thích ứng với môi trường mới.
Thách thức hàng đầu khi chuyển đổi số ngân hàng
- Bảo mật và rủi ro
- Thay đổi văn hóa tổ chức
- Chi phí đầu tư và vận hành cao
- Quản lý dữ liệu
- Sự thay đổi của khách hàng
Bảo mật và rủi ro
Bảo mật và rủi ro có thể là lợi ích của quá trình chuyển đổi số, nhưng đồng thời nó cũng đưa ra những thách thức mới về bảo mật thông tin, quản lý rủi ro. Khi thông tin khách hàng và giao dịch được chuyển sang điện tử, tổ chức ngân hàng phải đảm bảo hệ thống của họ được bảo mật, an toàn. Đồng thời, các rủi ro mới như tấn công mạng, lừa đảo điện tử và vi phạm quyền riêng tư cũng phải được đối phó nhanh chóng.
Thay đổi văn hóa tổ chức
Trong một tổ chức ngân hàng truyền thống, có thể tồn tại các quy trình, quy định và tư duy cũ hạn chế khả năng thích ứng với công nghệ. Thành công trong chuyển đổi số đòi hỏi sự linh hoạt, sáng tạo và sẵn sàng thay đổi từ tất cả các cấp bậc trong tổ chức.
Thay đổi văn hóa tổ chức bao gồm việc xây dựng một môi trường khuyến khích sáng tạo, thử nghiệm và chia sẻ ý tưởng mới. Nó cũng yêu cầu sự tập trung vào khách hàng và trải nghiệm của họ, thay vì chỉ tập trung vào các quy trình nội bộ. Tư duy, hành vi cá nhân cũng cần thay đổi để thúc đẩy sự chuyển đổi số, việc sẵn lòng học hỏi, sử dụng công nghệ mới và thích ứng với thay đổi trong môi trường kinh doanh là hết sức cần thiết.
Thách thức này cũng có thể liên quan đến sự chống đối hoặc khó khăn trong việc thay đổi từ các thành viên trong tổ chức. Việc xây dựng lòng tin, giáo dục và đào tạo nhân viên về lợi ích, cơ hội của chuyển đổi số là rất quan trọng để vượt qua thách thức này.
Chi phí đầu tư và vận hành cao
Chuyển đổi số có thể đòi hỏi đầu tư tài chính dồi dào và được hỗ trợ trong thời gian dài. Các tổ chức ngân hàng phải chi tiêu cho việc phát triển, triển khai các hệ thống, công nghệ và cơ sở hạ tầng mới. Đồng thời, họ cũng phải xem xét chi phí bảo trì và nâng cấp liên quan đến chuyển đổi số. Chính vì vậy, ngân sách cũng là một thách thức lớn đối với việc chuyển đổi số ngân hàng.
Quản lý dữ liệu
Chuyển đổi số tạo ra một lượng dữ liệu lớn và đa dạng. Tổ chức ngân hàng cần có khả năng quản lý, phân tích và sử dụng dữ liệu này một cách hiệu quả để đưa ra quyết định chiến lược, đồng thời cung cấp dịch vụ tốt hơn cho khách hàng.
Sự thay đổi của khách hàng
Chuyển đổi số yêu cầu sự thay đổi từ phía khách hàng. Một số khách hàng có thể gặp khó khăn trong việc thích ứng với các công nghệ mới hoặc có sự lo ngại về bảo mật và quyền riêng tư. Do đó, ngân hàng cần cung cấp hỗ trợ, đào tạo và thông tin đầy đủ để giúp khách hàng cảm thấy thoải mái cũng như tin tưởng trong quá trình chuyển đổi.
Giải pháp chuyển đổi số ngân hàng hiệu quả
- Ứng dụng thanh toán điện tử
- P2P Lending (Vay ngang hàng)
- Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)
- Công nghệ sinh trắc học
- Ứng dụng công nghệ Blockchain
- Ứng dụng Big Data
- Phát triển công nghệ bảo mật
Ứng dụng thanh toán điện tử
Các giải pháp thanh toán điện tử đang trở nên phổ biến và quen thuộc hơn đối với người tiêu dùng. Thay vì thực hiện các giao dịch thông qua quy trình phức tạp, tốn thời gian của ngân hàng truyền thống, các công ty Fintech tập trung vào việc thực hiện những nghiệp vụ đó một cách đơn giản, hiệu quả, mang lại tiện lợi và tốc độ cho người tiêu dùng.
Ngoài ra, các giải pháp thanh toán điện tử cũng mang lại mức độ bảo mật cao đối với người dùng. Các công ty Fintech và ngân hàng số đã đầu tư mạnh vào các biện pháp bảo mật tiên tiến như mã hóa dữ liệu, xác thực hai yếu tố, giúp bảo vệ thông tin tài khoản và các giao dịch của khách hàng. Việc áp dụng các giải pháp thanh toán điện tử cũng giúp giảm thiểu chi phí vận hành của ngân hàng. Thay vì phải xử lý nhiều giao dịch truyền thống một cách thủ công, cần tập trung vào tự động hóa và quy trình hoá, giúp tiết kiệm thời gian, tài nguyên.
P2P Lending (Vay ngang hàng)
Vay ngang hàng P2P là một mô hình kinh doanh dựa trên công nghệ số, được thiết kế để kết nối trực tiếp giữa người vay và người cho vay mà không thông qua trung gian tài chính. Mô hình P2P đặc biệt phù hợp với những người gặp khó khăn khi thực hiện các thủ tục chứng minh tài chính. Nó giúp giảm chi phí cung cấp dịch vụ so với mô hình cho vay truyền thống, có thể đề xuất những mức lãi suất cạnh tranh hơn cho cả người vay và người cho vay.
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)
Trong chuyển số ngành ngân hàng, trí tuệ nhân tạo (AI) đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các hoạt động bất thường trong giao dịch, giảm thiểu rủi ro gian lận. Sử dụng phân tích dữ liệu từ quá khứ, AI giúp các ngân hàng đưa ra quyết định một cách linh hoạt và thông minh hơn.
Ngoài ra, AI cũng đóng góp vào việc nâng cao trải nghiệm khách hàng. Qua việc phân tích tâm lý, hành vi và cá nhân hóa, AI hỗ trợ nhà cung cấp dịch vụ tài chính để hiểu rõ hơn về khách hàng. Ví dụ, AI có thể tự động đề xuất sản phẩm dựa trên thói quen tiêu dùng, trạng thái tài chính hiện tại của khách hàng, từ đó mang lại trải nghiệm cá nhân hóa và tăng cường sự hài lòng của họ.
Công nghệ sinh trắc học
Sử dụng công nghệ sinh trắc học như nhận diện giọng nói, khuôn mặt, vân tay hoặc mống mắt đã mang lại nhiều lợi ích đáng kể trong lĩnh vực bảo mật và tăng tốc độ thực hiện các giao dịch tài chính. Công nghệ này giúp giảm khả năng giả mạo, tăng tính bảo mật trong việc xác nhận giao dịch và các quy trình bảo lãnh tín dụng. Hiện nay, ứng dụng công nghệ sinh trắc học đã trở nên phổ biến và là một trong những xu hướng nổi bật trong quá trình chuyển đổi số ngành ngân hàng.
Ứng dụng công nghệ Blockchain
Blockchain là một công nghệ phân tán, bảo mật dữ liệu, cho phép xác nhận các giao dịch một cách minh bạch và không thể thay đổi. Công nghệ này có thể được ứng dụng trong các lĩnh vực như thanh toán, chuyển tiền, đăng ký tài sản, xác thực giao dịch và quản lý hợp đồng thông minh. Việc sử dụng Blockchain trong ngành ngân hàng có thể cải thiện tính bảo mật, tăng tốc độ và giảm chi phí của các giao dịch.
Ứng dụng Big Data
Ứng dụng big data là một trong những giải pháp quan trọng trong quá trình chuyển đổi số của ngành ngân hàng. Big data được hiểu là việc thu thập, lưu trữ, phân tích các tập dữ liệu lớn và phức tạp để tìm ra thông tin quan trọng, hữu ích.
Trong ngành ngân hàng, big data có thể được sử dụng để hiểu rõ hơn về khách hàng, dự đoán xu hướng và hành vi tiêu dùng, tối ưu hóa quy trình và quản lý rủi ro. Dữ liệu lớn từ các nguồn khác nhau như giao dịch tài chính, dữ liệu khách hàng, thông tin thị trường có thể được sử dụng để xây dựng các mô hình phân tích và dự báo. Ứng dụng big data trong ngành ngân hàng có thể giúp tăng cường trải nghiệm khách hàng, cung cấp dịch vụ cá nhân hóa, phát hiện gian lận và rủi ro tài chính, quản lý danh mục đầu tư hiệu quả, và cải thiện quy trình nội bộ của ngân hàng.
Phát triển công nghệ bảo mật
Trong thập kỷ tới, vấn đề an ninh mạng, bảo vệ quyền riêng tư trở thành một trong những ưu tiên quan trọng do sự phổ biến của internet, tình hình tấn công ngày càng tinh vi và đa dạng. Các cuộc tấn công mạng phạm vi rộng như Equachus, WannaCry, NotPetya đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt trong ngành ngân hàng. Điều này đã làm rõ những lỗ hổng và thách thức trong việc bảo mật hệ thống của các tổ chức tài chính.
Do đó, việc phát triển, nâng cấp và áp dụng các công nghệ bảo mật tiên tiến là một ưu tiên hàng đầu. Các tổ chức tài chính cần đầu tư vào các giải pháp bảo mật mạnh mẽ như mã hóa dữ liệu, hệ thống phát hiện xâm nhập (IDS), hệ thống phòng thủ chống truy cập trái phép, quản lý danh tính. Bên cạnh đó, việc tạo ra một văn hóa an toàn thông qua đào tạo nhân viên, thực hiện chính sách bảo mật sẽ là yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo an ninh mạng và bảo vệ quyền riêng tư.
Quy trình chuyển đổi số trong ngân hàng
- Bước 1: Xác định chiến lược chuyển đổi số
- Bước 2: Nghiên cứu, phân tích vấn đề
- Bước 3: Xây dựng lộ trình chuyển đổi số
- Bước 4: Triển khai chuyển đổi số
- Bước 5: Đánh giá, báo cáo và cải tiến
Bước 1: Xác định chiến lược chuyển đổi số
Trước khi bắt đầu chuyển đổi số, ngân hàng cần đánh giá tình hình hiện tại, nhận diện các vấn đề và cơ hội, đồng thời xác định mục tiêu dài hạn. Chiến lược chuyển đổi số cần phù hợp với mục tiêu chiến lược tổng thể của ngân hàng và tương thích với các yếu tố như khách hàng, quy trình nội bộ, công nghệ hiện có.
Bước 2: Nghiên cứu, phân tích vấn đề
Bước này đóng vai trò quan trọng để xác định mục tiêu, phạm vi của quá trình chuyển đổi số, tạo ra một cơ sở thông tin cho việc lên kế hoạch và triển khai. Thu thập thông tin về tình hình hiện tại của ngân hàng, bao gồm cả hệ thống, quy trình, công nghệ, dữ liệu, các khía cạnh khác liên quan. Điều này có thể bao gồm việc tiếp xúc với các bộ phận khác nhau trong ngân hàng, phỏng vấn nhân viên và xem xét tài liệu liên quan.
Dựa trên thông tin thu thập và phân tích, xác định mục tiêu cụ thể mà ngân hàng muốn đạt được thông qua quá trình chuyển đổi số. Mục tiêu này có thể liên quan đến nâng cao trải nghiệm khách hàng, tăng cường hiệu suất hoạt động, cải thiện quy trình, tăng cường bảo mật hoặc đạt được các lợi ích kinh doanh khác.
Bước 3: Xây dựng lộ trình chuyển đổi số
Lộ trình chuyển đổi số là một kế hoạch chi tiết, thời gian cụ thể để triển khai các hoạt động và đạt được mục tiêu chuyển đổi. Nó cho phép ngân hàng xác định các giai đoạn, các dự án ưu tiên và ngân sách cụ thể để triển khai.
Lộ trình chuyển đổi số cũng giúp ngân hàng xác định và quản lý các rủi ro có thể phát sinh trong quá trình thực hiện. Nó cho phép ngân hàng đánh giá các vấn đề tiềm năng, đồng thời xây dựng các biện pháp phòng ngừa và ứng phó để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra một cách suôn sẻ.
Bên cạnh đó, bước này cũng cung cấp một khung làm việc cho việc giao tiếp và tương tác giữa các bộ phận, nhân viên trong ngân hàng. Giúp tạo ra sự nhất quán, đồng thuận và hợp tác tích cực với nhau.
Bước 4: Triển khai chuyển đổi số
Sau khi đã xây dựng lộ trình, đề xuất giải pháp, ngân hàng sẽ bắt đầu triển khai các hoạt động chuyển đổi số để thực hiện các thay đổi và đạt được mục tiêu chuyển đổi. Bao gồm việc triển khai các hệ thống, ứng dụng, công nghệ mới, hệ thống thanh toán trực tuyến, hệ thống quản lý rủi ro,...
Các Ngân hàng cũng cần đảm bảo đội ngũ nhân viên được đào tạo để sử dụng, làm việc với các công nghệ và quy trình mới. Ngoài ra, có thể cần thay đổi tổ chức và cơ cấu công việc để phù hợp hơn với môi trường chuyển đổi số.
Quá trình thực hiện chuyển đổi số là giai đoạn quan trọng trong quy trình chuyển đổi số ngành ngân hàng. Nó đòi hỏi sự cố gắng, nỗ lực và đồng lòng từ cấp lãnh đạo đến đến viên, nhằm quản lý hiệu quả các thay đổi và đạt được thành công nhất định.
Bước 5: Đánh giá, báo cáo và cải tiến
Sau khi đã thực hiện các hoạt động chuyển đổi số, cần đánh giá kết quả và hiệu suất của quá trình chuyển đổi, báo cáo các thành tựu, khía cạnh cần cải tiến, đồng thời tiến hành các chỉnh sửa, cập nhật tiếp theo để duy trì và nâng cao hiệu quả của quá trình chuyển đổi số.
Trong đó, phản hồi từ khách hàng là một yếu tố quan trọng để cải thiện quá trình chuyển đổi số. Ngân hàng nên lắng nghe phản hồi từ khách hàng, nhận ra các điểm yếu và tiềm năng cải tiến, áp dụng những thông tin đó để tăng cường trải nghiệm khách hàng, đáp ứng nhu cầu của họ.
Tốc độ phát triển không ngừng của công nghệ thúc đẩy sự phát triển của các mô hình kinh doanh mới, sáng tạo. Hiện tại, lợi thế cạnh tranh không đến từ quy mô mà đến từ tốc độ và sự nhanh nhẹn, đến năm 2023, xu hướng này vẫn không thay đổi. Để luôn dẫn đầu xu thế, các ngân hàng cần cởi mở chấp nhận thay đổi và sử dụng các công nghệ kỹ thuật số để có tầm nhìn vượt trội nhằm phát triển theo cách mạnh mẽ hơn.
Chuyển đổi số bây giờ dường như đã trở thành một mệnh lệnh đối với các ngân hàng. Chính vì vậy nếu không thay đổi, cả về quan điểm, tầm nhìn, doanh nghiệp có sẽ không thể cạnh tranh, không thể phát triển bền vững được trong tương lai gần.
>> Đọc thêm các chủ đề về chuyển đổi số:
