Trong bối cảnh kinh doanh ngày càng phát triển, việc lập kế hoạch nhân sự là không thể thiếu để đảm bảo rằng tổ chức có đúng người, có kỹ năng phù hợp, đúng vai trò, vào đúng thời điểm. Một kế hoạch nhân sự tốt sẽ giúp doanh nghiệp hiểu được số lượng và yếu tố cần có ở nhân viên mà tổ chức cần sở hữu để hoàn thành mục tiêu kinh doanh.
Kế hoạch nhân sự là gì?
Kế hoạch nhân sự là một lộ trình cụ thể giúp các chuyên gia nhân sự điều chỉnh nhu cầu nhân sự phù hợp với các mục tiêu kinh doanh của tổ chức. Đảm bảo quá trình tuyển dụng thành công, quản lý nhân tài và tối ưu hóa lực lượng lao động. Nó nêu bật các vai trò, các kỹ năng và năng lực cần thiết, lập kế hoạch kế nhiệm, ngân sách nhân sự và sự phát triển liên tục.
Mục đích chính của kế hoạch nhân sự là đảm bảo rằng tổ chức có đủ số lượng nhân viên có kỹ năng và năng lực phù hợp để thực hiện các nhiệm vụ và đạt được mục tiêu chiến lược.
Vai trò của việc lập kế hoạch nhân sự
Kế hoạch nhân sự khuyến khích đội ngũ quản lý nhân sự phân tích, kiểm tra và lập kế hoạch chiến lược để giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu. Việc này có thể chuẩn bị cho công ty những thay đổi sắp tới về mặt tổ chức theo nhiều cách. Một số lợi ích của việc phát triển kế hoạch nhân sự chiến lược cho doanh nghiệp:
Dự đoán nhu cầu nhân sự
Lập kế hoạch nhân sự giúp dự đoán nhu cầu lao động của tổ chức trong tương lai. Bao gồm việc xác định số lượng và loại nhân sự cần thiết để đảm bảo rằng các vị trí quan trọng được bổ sung đầy đủ và hiệu quả.
Giữ chân nhân viên
Kế hoạch nhân sự cũng giúp giữ chân nhân tài cho tổ chức.Thông qua việc đánh giá các ý tưởng đào tạo và phát triển để giúp các thành viên đạt được các kỹ năng cần thiết và yêu cầu phát triển. Các nhà quản lý cũng có nhiều khả năng bố trí nhân viên vào những vị trí mà họ có thể phát triển và sử dụng tốt các kỹ năng của mình, điều này khiến họ muốn ở lại lâu dài với doanh nghiệp.
Quản lý chi phí nhân sự
Kế hoạch nhân sự giúp quản lý chi phí nhân sự của tổ chức. Bằng cách dự đoán nhu cầu nhân sự, tổ chức có thể tính toán và dự trù ngân sách cho việc tuyển dụng, đào tạo và phát triển nhân viên. Điều này giúp đảm bảo sự cân đối giữa nguồn lực và chi phí.
Giảm thiểu rủi ro
Một kế hoạch nhân sự chi tiết và bài bản giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro liên quan đến nhân sự. Đảm bảo doanh nghiệp luôn có đủ nhân viên để đáp ứng nhu cầu của mình, hoặc có kế hoạch để thay thế nhân viên nghỉ hưu hoặc nghỉ việc.
Lập kế hoạch kế nhiệm
Dự báo những thay đổi và cập nhật nhân sự có thể hỗ trợ việc lập kế hoạch kế nhiệm của doanh nghiệp. Nó cung cấp một phương pháp xác định các ứng cử viên hàng đầu để đảm nhận các vị trí lãnh đạo khi những người khác rời đi hoặc doanh nghiệp cần thêm người quản lý.
Năng suất
Kế hoạch nhân sự cung cấp một cơ sở để đánh giá và quản lý hiệu suất của nhân viên. Nó bao gồm xác định các mục tiêu hiệu suất, thiết lập hệ thống đánh giá hiệu suất và cung cấp phản hồi để đảm bảo nhân viên đạt được mục tiêu và phát triển trong công việc.
Nội dung cần có trong một bản kế hoạch nhân sự
Dữ liệu đầu vào
Để xây dựng kế hoạch nhân sự hiệu quả, doanh nghiệp cần thu thập và phân tích các dữ liệu đầu vào như:
-
Tình hình nhân sự hiện tại: Đây là dữ liệu quan trọng nhất để doanh nghiệp xác định nhu cầu nhân lực trong tương lai. Dữ liệu này bao gồm các thông tin như: số lượng nhân viên hiện tại, cơ cấu nhân sự theo bộ phận, chức danh, trình độ, kinh nghiệm,...
-
Mục tiêu kinh doanh: Mục tiêu kinh doanh là cơ sở để doanh nghiệp xác định nhu cầu nhân lực cần thiết để đạt được mục tiêu đó.
-
Thực trạng thị trường lao động: Doanh nghiệp cần nắm bắt được tình hình cung - cầu lao động trên thị trường để có kế hoạch tuyển dụng phù hợp.
-
Bảng tham chiếu các đầu mục về chi phí quản lý nhân sự, bao gồm lương thưởng, BHXH, phúc lợi đãi ngộ, chi phí tuyển dụng, chi phí đào tạo,...
Kế hoạch nhân sự định biên
Kế hoạch nhân sự định biên xác định số lượng nhân viên cần thiết cho từng vị trí, bộ phận trong doanh nghiệp. Kế hoạch này được xây dựng dựa trên các dữ liệu đầu vào đã thu thập được.
Bản dự trù chi phí cho nhân sự
Bản dự trù chi phí cho nhân sự bao gồm các khoản chi phí liên quan đến nhân viên, như lương, thưởng, phúc lợi, đào tạo,... Doanh nghiệp cần dự trù chi phí này để đảm bảo khả năng tài chính của doanh nghiệp.
Bản kế hoạch tuyển dụng nhân sự
Một phần quan trọng cần bổ sung trong mẫu kế hoạch nhân sự cho công ty là kế hoạch chiêu mộ nhân tài cho tổ chức. Dựa trên chiến lược nhân sự, dự trù chi phí nhân sự và định biên hiện tại của doanh nghiệp, bộ phận nhân sự sẽ tiến hành xây dựng kế hoạch tuyển dụng mới trong năm hoạt động. Kế hoạch chiêu mộ nhân sự cần bao gồm thông tin cụ thể về số lượng nhân sự mới cần tuyển, thời điểm tuyển dụng, các kênh tuyển dụng sẽ được sử dụng, các khoản chi phí liên quan, cùng với những kiến nghị và nguồn lực cần được hỗ trợ.
Kế hoạch hành động
Kế hoạch hành động là kế hoạch triển khai các hoạt động của kế hoạch nhân sự. Kế hoạch này bao gồm các nội dung cụ thể, thời gian thực hiện, người chịu trách nhiệm,...
Các bước lập kế hoạch nhân sự hiệu quả
Bước 1: Thiết lập mục tiêu
Mục tiêu là đích đến mà tổ chức muốn đạt được trong một khoảng thời gian nhất định. Việc xác định mục tiêu rõ ràng sẽ giúp cho kế hoạch nhân sự được xây dựng phù hợp và hiệu quả hơn.
Ví dụ, một tổ chức có mục tiêu kinh doanh là mở rộng thị trường sang các nước Đông Nam Á trong vòng 3 năm tới. Để đạt được mục tiêu này, tổ chức cần có đội ngũ nhân viên có trình độ ngoại ngữ, có kinh nghiệm làm việc trong môi trường quốc tế,... Do đó, mục tiêu nhân sự của tổ chức có thể là:
-
Tỷ lệ nhân viên có trình độ ngoại ngữ đạt chuẩn là 80% trong vòng 3 năm tới.
-
Tỷ lệ nhân viên có kinh nghiệm làm việc trong môi trường quốc tế đạt chuẩn là 50% trong vòng 3 năm tới.
Bước 2: Phân tích hiện trạng nhân sự
Phân tích hiện trạng nhân sự là một bước quan trọng để đánh giá tình hình nhân sự hiện tại của tổ chức và xác định các yếu tố quan trọng liên quan đến nhân sự. Bước này giúp đội ngũ quản lý nhân sự có cái nhìn tổng quan về nguồn nhân lực hiện có, các kỹ năng và năng lực của nhân viên, đồng thời nhận diện các vấn đề hoặc thách thức trong lĩnh vực nhân sự. Trong đó, bao gồm số lượng nhân viên, chức danh, vị trí công việc, kỹ năng, trình độ chuyên môn, kinh nghiệm, thâm niên, tuổi tác, giới tính, tình trạng sức khỏe, mức độ hài lòng với công việc,...
Thông qua việc phân tích hiện trạng nhân sự, doanh nghiệp có thể xác định được những điểm mạnh, điểm yếu của nguồn nhân lực hiện tại, từ đó có kế hoạch phát triển nguồn nhân lực phù hợp với mục tiêu và chiến lược kinh doanh của mình.
Bước 3: Dự đoán nhu cầu nhân sự tối ưu
Trên cơ sở phân tích các yếu tố trên, doanh nghiệp có thể xây dựng dự báo nhu cầu nhân sự cho từng vị trí, bộ phận trong từng giai đoạn. Dự báo nhu cầu nhân sự cần đảm bảo tính chính xác, khả thi và linh hoạt để phù hợp với sự thay đổi của thị trường và doanh nghiệp.
Sử dụng các phương pháp dự đoán như dự báo kinh tế, dự báo doanh thu hoặc phương pháp sử dụng dữ liệu lịch sử để ước lượng nhu cầu nhân sự trong tương lai. Các yếu tố như tăng trưởng doanh thu, mở rộng thị trường, tỷ lệ nghỉ việc và xu hướng công nghệ cũng nên được xem xét.
Bước 4: Xây dựng kế hoạch triển khai
Bước này có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo kế hoạch nhân sự được thực hiện thành công. Kế hoạch triển khai có thể bao gồm các nội dung như:
-
Mục tiêu của kế hoạch triển khai là gì? Muốn đạt được mục tiêu đó, cần làm gì?
-
Ai sẽ chịu trách nhiệm thực hiện từng phần việc của kế hoạch?
-
Kế hoạch sẽ được thực hiện trong bao lâu?
-
Kế hoạch sẽ cần bao nhiêu nguồn lực?
Đội ngũ quản lý nhân sự của doanh nghiệp cần:
-
Xác định các hoạt động cần triển khai để thực hiện kế hoạch nhân sự. Các hoạt động này có thể bao gồm: Tuyển dụng, Đào tạo, Phát triển nhân viên, Quản lý hiệu suất, Đánh giá nhân viên, Kế hoạch kế nhiệm,...
-
Phân bổ trách nhiệm cho từng hoạt động. Trách nhiệm có thể được phân bổ cho các cá nhân, bộ phận hoặc nhóm.
-
Xác định thời hạn và nguồn lực cần thiết để thực hiện từng hoạt động.
Bước 5: Đánh giá kế hoạch và báo cáo
Việc đánh giá lại bản kế hoạch là cần thiết để đảm bảo rằng kế hoạch đang đi đúng hướng và đạt được các mục tiêu đã đề ra. Báo cáo kết quả đánh giá sẽ giúp ban lãnh đạo doanh nghiệp nắm được tình hình thực hiện kế hoạch và đưa ra các điều chỉnh cần thiết.
Phân tích các dữ liệu đã thu thập để đánh giá hiệu quả của kế hoạch. Xem xét các chỉ số và thống kê để đánh giá các mục tiêu đã đề ra, như tăng cường nhân lực, cải thiện năng suất lao động, giảm tỷ lệ nghỉ việc,.... Sau đó đánh giá điểm mạnh, điểm cần cải thiện của bản kế hoạch nhân sự, việc này cung cấp những thông tin quan trọng để điều chỉnh kế hoạch trong tương lai.
Cuối cùng, tổng hợp kết quả đánh giá vào một báo cáo chi tiết. Báo cáo nên cung cấp thông tin về các mục tiêu đã đề ra, kết quả đạt được, những khó khăn gặp phải và các đề xuất cải thiện. Trình bày báo cáo cho các bên liên quan như nhà quản lý cấp cao, ban lãnh đạo hay các thành viên trong tổ chức. Báo cáo nên được trình bày một cách rõ ràng, logic và có thể truyền đạt ý nghĩa của kế hoạch và kết quả đánh giá.
Kế hoạch nhân sự là một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp đảm bảo có đủ nhân lực chất lượng để đáp ứng nhu cầu hoạt động và phát triển, đạt được mục tiêu kinh doanh. Việc lập kế hoạch nhân sự hiệu quả cần được thực hiện một cách cẩn trọng, dựa trên phân tích nhu cầu nhân lực, đánh giá nguồn lực hiện có và xu hướng thị trường. Với việc tập trung vào việc xây dựng một đội ngũ nhân sự tài năng, kế hoạch nhân sự không chỉ giúp đảm bảo nguồn lực chất lượng, mà còn giúp tăng cường hiệu suất làm việc, sự hài lòng của nhân viên và sự cạnh tranh của tổ chức trên thị trường.
>> Xem thêm các chủ đề về kế hoạch:
- 9 Bước lập kế hoạch kinh doanh chi tiết và hiệu quả 2024
- 9 Bước lập kế hoạch truyền thông chi tiết từ A - Z
- 9 Bước xây dựng kế hoạch Marketing chi tiết và hiệu quả 2024
- 7 Bước lập kế hoạch tài chính chi tiết cho doanh nghiệp
- 9 Bước lập kế hoạch bán hàng chi tiết và hiệu quả 2024
- Kế hoạch sản xuất là gì? 5 Bước lập kế hoạch sản xuất hiệu quả
- Kế hoạch công việc: Vai trò, phương pháp và cách thiết lập
- 9 Bước lập kế hoạch tuyển dụng nhân sự chi tiết hiệu quả 2024
- 12 Bước lập kế hoạch tổ chức sự kiện chi tiết 2024
