Các doanh nghiệp, tổ chức ngày nay cần phải xây dựng và duy trì mối quan hệ tốt đẹp với các nhóm công chúng mục tiêu để nâng cao uy tín, hình ảnh, tạo dựng niềm tin và thu hút khách hàng, đối tác. Trong khi đó, các phương tiện truyền thông hiện đại ngày càng phát triển đã mở ra nhiều kênh truyền thông đa dạng, giúp các chuyên gia Quan hệ công chúng tiếp cận với các nhóm công chúng một cách hiệu quả hơn.
Quan hệ công chúng là gì?
Quan hệ công chúng (Public Relations, viết tắt là PR) là một lĩnh vực trong Marketing và truyền thông, tập trung vào việc quản lý và xây dựng mối quan hệ giữa tổ chức hoặc cá nhân với công chúng. Nhằm định hình, khẳng định thương hiệu, tên tuổi, sản phẩm trong quá trình hoạt động và phát triển.
Mục tiêu của quan hệ công chúng là thông báo cho công chúng, khách hàng tiềm năng, nhà đầu tư, đối tác, nhân viên, cổ đông, cơ quan chính phủ, và cuối cùng thuyết phục họ hiểu và ủng hộ tổ chức, doanh nghiệp. Quan hệ công chúng sử dụng nhiều phương tiện truyền thông khác nhau để tiếp cận công chúng, bao gồm báo chí, truyền hình, radio, mạng xã hội, sự kiện,... Đảm bảo thông tin được truyền tải một cách hiệu quả, nhất quán, tạo dựng lòng tin và uy tín trong mắt công chúng.
Ngành Quan hệ công chúng là gì?
Ngành Quan hệ công chúng là một lĩnh vực kết hợp nghiên cứu và ứng dụng kiến thức, kỹ năng trong công việc liên quan đến truyền thông và giao tiếp, cả trong và ngoài doanh nghiệp, tổ chức, cơ quan hay cá nhân. Các chuyên gia Quan hệ công chúng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì quan hệ giữa các nhóm công chúng và các tổ chức bằng cách xây dựng, duy trì một môi trường tương tác tích cực giữa hai bên.
Mặc dù nhiều người hiểu Quan hệ công chúng như là Marketing hoặc quảng cáo, thực tế là PR chỉ là một phần trong quá trình xây dựng thương hiệu của doanh nghiệp trên nhiều nền tảng khác nhau nhằm tạo thiện cảm, đánh giá tích cực từ phía công chúng. Trong một tổ chức, bộ phận PR thường làm việc cùng với bộ phận Marketing để tạo ra các chiến dịch quảng bá mang lại hiệu quả cao, đồng thời đảm bảo tăng doanh số và xây dựng hình ảnh tích cực trước công chúng.
Để nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế, các tổ chức, doanh nghiệp ngày nay đang có nhu cầu cao về nhân lực chuyên nghiệp trong lĩnh vực Quan hệ công chúng, nhằm xây dựng và quảng bá thương hiệu, truyền tải thông điệp sản phẩm/ dịch vụ của mình đến khách hàng. Với đa dạng cơ hội nghề nghiệp, sinh viên ngành Quan hệ công chúng (PR) có nhiều lựa chọn cho tương lai của mình.
Ngành Quan hệ công chúng học gì?
Ngành Quan hệ công chúng (PR) là một lĩnh vực nghiên cứu và ứng dụng các phương pháp, kỹ thuật trong việc xây dựng và duy trì mối quan hệ giữa tổ chức, doanh nghiệp hay cá nhân với khách hàng, cổ đông, cộng đồng và công chúng nói chung. Quan hệ công chúng nhằm tạo dựng và bảo vệ hình ảnh và danh tiếng của tổ chức, thúc đẩy sự hiểu biết và tương tác tích cực với các bên liên quan.
Ngành Quan hệ công chúng hiện nay được đào tạo tổng hợp nhiều kiến thức như Marketing, Báo chí, Truyền thông,... Hầu hết các trường Đại học đều định hướng cho sinh viên phát triển đa chuyên ngành trong lĩnh vực truyền thông. Một số chuyên ngành mà sinh viên Quan hệ công chúng có thể học như: Xây dựng chiến lược truyền thông, Quản lý hình ảnh và danh tiếng, Truyền thông đa phương tiện, Quản lý sự kiện, Quản lý khủng hoảng truyền thông, Truyền thông nội bộ, Quan hệ khách hàng,...
Ngành Quan hệ công chúng học ở đâu?
Tại Việt Nam, ngành Quan hệ công chúng còn khá mới mẻ và nhận được nhiều sự quan tâm của học sinh, sinh viên. Do đó, hiện nay ngành học này đang được đào tạo tại nhiều trường Đại học, Cao đẳng trên cả nước, trong đó các trường có chất lượng đào tạo tốt, được đánh giá cao phải kể đến như:
- Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
- Đại học Kinh tế quốc dân
- Đại học Ngoại ngữ - Tin học TP.HCM
- Đại học Văn Hiến
- Học viện Báo chí và tuyên truyền
- Đại học Ngoại ngữ - Tin học Thành phố Hồ Chí Minh (HUFLIT)
- Đại học RMIT Việt Nam
- Đại học Kinh tế Tài chính Thành phố Hồ Chí Minh
Các trường này đều có đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất hiện đại, chương trình đào tạo chất lượng, đáp ứng nhu cầu của xã hội. Để lựa chọn được trường đại học đào tạo ngành Quan hệ công chúng phù hợp, học sinh, sinh viên cần cân nhắc các yếu tố như:
- Chất lượng đào tạo: Đây là yếu tố quan trọng nhất cần xem xét khi lựa chọn trường Đại học, cần tìm hiểu về đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất, chương trình đào tạo của trường.
- Thương hiệu trường Đại học: Thương hiệu trường Đại học có thể góp phần tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc tìm kiếm việc làm sau khi tốt nghiệp.
- Học phí: Chọn trường có học phí phù hợp với bản thân, gia đình, tránh việc gây áp lực và bỏ dở giữa chừng.
Học Quan hệ công chúng ra làm gì?
Sau khi tốt nghiệp ngành Quan hệ công chúng, sinh viên có thể đảm nhận các vị trí công việc khác nhau:
- Chuyên viên PR
- Truyền thông và quảng cáo
- Quản lý khủng hoảng
- Phóng viên, biên tập viên
- Nhà báo
- Chuyên viên truyền thông nội bộ
- Chuyên viên nghiên cứu và tư vấn PR
- Giảng viên Quan hệ công chúng
Chuyên viên PR
Chuyên viên PR là người thực hiện các công việc liên quan đến truyền thông, nhằm xây dựng và duy trì mối quan hệ tích cực giữa một tổ chức hay cá nhân với các nhóm công chúng liên quan. Thông qua các hoạt động PR, chuyên viên PR giúp tổ chức nâng cao nhận thức, hình ảnh và uy tín trong mắt công chúng.
Truyền thông và quảng cáo
Người làm PR thường đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng chiến lược truyền thông và quảng cáo hiệu quả. Chuyên viên truyền thông và quảng cáo có thể tạo ra các chiến dịch truyền thông, viết bài báo, phát triển nội dung truyền thông, quản lý mối quan hệ với các phương tiện truyền thông và tổ chức sự kiện để tăng cường nhận thức về tổ chức, thương hiệu của mình.
Quản lý khủng hoảng
Khi xảy ra khủng hoảng hoặc vấn đề tiềm ẩn, người làm PR có nhiệm vụ đảm bảo rằng thông tin được truyền đạt một cách chính xác và hiệu quả cho công chúng. Trong vai trò này, họ sẽ học cách đối phó với khủng hoảng, quản lý tình huống và xử lý thông tin nhạy cảm trong các tình huống khẩn cấp.
Phóng viên, biên tập viên
Học quan hệ công chúng giúp sinh viên hiểu về quy trình truyền thông, các phương pháp giao tiếp hiệu quả và cách xây dựng các chiến lược truyền thông, cung cấp những kỹ năng và kiến thức cần thiết để làm việc trong lĩnh vực truyền thông, bao gồm cả vai trò phóng viên và biên tập viên. Nghề phóng viên và biên tập viên có nhiệm vụ thu thập, xử lý và truyền tải thông tin đến công chúng.
Nhà báo
Nhiều sinh viên học quan hệ công chúng có thể chọn trở thành nhà báo sau khi hoàn thành chương trình học. Sinh viên Quan hệ công chúng được đào tạo các kiến thức về truyền thông, PR, Marketing,... Đây là những kiến thức có thể giúp các nhà báo hiểu rõ hơn về bối cảnh và thị trường truyền thông, từ đó đưa ra những thông tin, bài viết có giá trị và phù hợp với đối tượng khán giả.
Nghề nhà báo đòi hỏi một loạt các kỹ năng, bao gồm khả năng nắm bắt thông tin, nghiên cứu, viết lách, phỏng vấn, làm việc trong môi trường truyền thông đa dạng và nhanh chóng. Trong thời gian còn ngồi trên ghế nhà trường, sinh viên có thể tham gia các hoạt động ngoại khóa, tình nguyện, thực tập tại các cơ quan báo chí,... để tích lũy kinh nghiệm và rèn luyện kỹ năng.
Chuyên viên truyền thông nội bộ
Chuyên viên truyền thông nội bộ là người chịu trách nhiệm xây dựng và triển khai các chiến lược truyền thông nhằm tạo ra sự gắn kết giữa các thành viên trong tổ chức, thúc đẩy sự hiểu biết, chia sẻ thông tin, truyền cảm hứng và động lực cho nhân viên.
Chương trình đào tạo ngành quan hệ công chúng cung cấp cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng cần thiết để làm việc trong lĩnh vực truyền thông, như các khái niệm, nguyên lý, phương pháp và kỹ thuật truyền thông, các thể loại báo chí, kỹ năng viết báo, phóng sự, phỏng vấn, quan hệ báo chí, quan hệ cộng đồng, tổ chức sự kiện,... Những kiến thức và kỹ năng này đều có liên quan và cần thiết cho công việc của chuyên viên truyền thông nội bộ.
Chuyên viên nghiên cứu và tư vấn PR
Chuyên viên nghiên cứu và tư vấn PR là người chịu trách nhiệm nghiên cứu, phân tích môi trường truyền thông, xu hướng truyền thông, nhu cầu của công chúng,... để đưa ra các tư vấn chiến lược PR cho doanh nghiệp, tổ chức.
Để trở thành chuyên viên nghiên cứu và tư vấn PR, sinh viên cần trang bị kiến thức chuyên sâu về quan hệ công chúng, kỹ năng nghiên cứu, khả năng tư vấn hiệu quả. Do đó trong quá trình học tại trường, sinh viên cần tích lũy kiến thức và kỹ năng quan trọng, tham gia các hoạt động ngoại khóa, thực tập để tích lũy kinh nghiệm thực tế, phát triển khả năng tư duy sáng tạo, nhạy bén với xu hướng, rèn luyện khả năng thích ứng với môi trường thay đổi nhanh chóng,...
Giảng viên Quan hệ công chúng
Giảng viên Quan hệ công chúng giảng dạy các kiến thức, kỹ năng về Quan hệ công chúng tại các cơ sở giáo dục Đại học, Cao đẳng, trung tâm. Để trở thành giảng viên Quan hệ Công chúng, cần có kiến thức sâu về lý thuyết và thực tiễn trong lĩnh vực này. Ngoài kiến thức chuyên môn, trở thành giảng viên còn đòi hỏi kỹ năng giao tiếp, truyền đạt kiến thức và quản lý lớp học. Đồng thời có nhiều kinh nghiệm làm việc trong ngành Quan hệ Công chúng hoặc các lĩnh vực liên quan để có thể chia sẻ các trải nghiệm thực tế với sinh viên.
Cơ hội nghề nghiệp của ngành Quan hệ công chúng
Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và mạng xã hội, vai trò của truyền thông đã và đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Ngành Quan hệ công chúng có nhiệm vụ quản lý thông tin và tương tác với công chúng thông qua các kênh truyền thông xã hội. Do đó, nhu cầu về chuyên gia Quan hệ công chúng có khả năng làm việc trong môi trường truyền thông số đang gia tăng.
Quan hệ công chúng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì văn hóa doanh nghiệp. Các công ty Việt Nam ngày càng nhận thức về tầm quan trọng của việc xây dựng một hình ảnh tích cực trong mắt công chúng, từ khách hàng, cổ đông cho đến cộng đồng và nhân viên. Do đó, cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực Quan hệ công chúng đối với các doanh nghiệp có xu hướng gia tăng.
Với sự phát triển của ngành kinh doanh và thị trường, cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực này có tiềm năng tăng cao trong tương lai, cùng nhiều vị trí nghề nghiệp khác nhau đã kể trên. Quan trọng là, sinh viên khi còn ngồi trên ghế nhà trường cần tích lũy nhiều nhất có thể những kinh nghiệm, kiến thức, kỹ năng, xây dựng thương hiệu cá nhân để làm nổi bật mình trong một thị trường tuyển dụng cạnh tranh như hiện nay.
Tố chất cần có của người làm Quan hệ công chúng
Hướng ngoại, năng động
Người làm PR thường phải tương tác với nhiều đối tượng như khách hàng, đối tác kinh doanh, nhà báo, công chúng và nhân viên trong công ty. Do đó, tố chất hướng ngoại giúp họ dễ dàng tiếp cận và xây dựng mối quan hệ tốt với những người này.
Bên cạnh đó, công việc PR thường đòi hỏi họ phải làm việc trong môi trường năng động và luôn thay đổi. Việc định kỳ cập nhật thông tin, theo dõi xu hướng mới và thích ứng với các tình huống khác nhau là rất quan trọng. Tố chất này giúp họ đối phó với những thay đổi nhanh chóng và tìm ra những giải pháp sáng tạo để đạt được mục tiêu của công việc PR.
Đạo đức nghề nghiệp
Tính trung thực, đạo đức và đáng tin cậy là những yếu tố quan trọng đối với những người làm PR. Ngành quan hệ công chúng đòi hỏi sự tín nhiệm từ phía công chúng, và có đạo đức nghề nghiệp tốt là rất cần thiết để xây dựng và duy trì mối quan hệ với khách hàng, công chúng và các bên liên quan khác.
Đạo đức nghề nghiệp trong quan hệ công chúng bao gồm những nguyên tắc và giá trị đạo đức như trung thực, minh bạch, tôn trọng, trách nhiệm xã hội, đặt lợi ích của cộng đồng lên hàng đầu. Người làm quan hệ công chúng cần tuân thủ các quy tắc đạo đức trong công việc của mình, không chỉ để bảo vệ uy tín cá nhân mà còn để duy trì và phát triển niềm tin của công chúng vào tổ chức mà họ đại diện.
Khi người làm quan hệ công chúng tuân thủ đạo đức nghề nghiệp, họ đảm bảo thông tin được truyền đạt một cách chính xác và trung thực, không gian dối hoặc lợi dụng công chúng. Họ cũng đề cao việc tôn trọng quyền riêng tư và quyền lợi của cá nhân, sẵn lòng chịu trách nhiệm xã hội trong các hoạt động quảng cáo và truyền thông.
Kiên nhẫn và chịu khó
Trong ngành truyền thông, đôi khi kết quả sẽ không đạt được ngay lập tức và có thể gặp thách thức hay phản ánh tiêu cực từ phía công chúng. Người làm quan hệ công chúng cần rèn luyện tính kiên nhẫn, chịu khó và chịu áp lực cao thì mới có thể đối phó với những lời lẽ tiêu cực, điều hướng mọi việc theo hướng tích cực hơn.
Hơn nữa, trong một môi trường thay đổi liên tục như hiện nay, người làm PR phải đối ngoại rất nhiều. Đôi khi việc làm ngoài giờ là rất bình thường với công việc này, hoặc áp lực về mặt thời gian, deadline gấp. Do đó, cần luôn trong trạng thái sẵn sàng đầu tư thời gian, công sức thì người làm PR mới đáp ứng được những yêu cầu trong ngành và đạt được kết quả tốt nhất.
Biết xây dựng thương hiệu cá nhân
Xây dựng thương hiệu cá nhân giúp người làm PR tạo được uy tín và vị thế trong ngành. Khi có một thương hiệu cá nhân mạnh mẽ, họ sẽ được công nhận là chuyên gia trong lĩnh vực của mình, dễ dàng được các nhà tuyển dụng, khách hàng và đối tác đánh giá cao.
Một thương hiệu cá nhân bài bản cũng giúp người làm PR có được cơ hội tiếp cận với những cơ hội nghề nghiệp tốt hơn, chẳng hạn như được thăng chức, được giao những dự án quan trọng, hoặc được mời tham gia các hội nghị, sự kiện chuyên ngành.
Kỹ năng mà cử nhân ngành Quan hệ công chúng cần trang bị
- Kỹ năng giao tiếp
- Kỹ năng viết
- Kiến thức về truyền thông
- Kỹ năng quản lý thời gian
- Nhạy bén và linh hoạt
Kỹ năng giao tiếp
Điều quan trọng nhất trong công việc Quan hệ công chúng là sở hữu một khả năng giao tiếp tuyệt vời. Với khả năng diễn đạt ý kiến rõ ràng, thuyết phục, biết cách tương tác, giao tiếp với các đối tượng khác nhau, sẽ giúp người làm quan hệ công chúng xây dựng, duy trì hình ảnh và thương hiệu tích cực cho tổ chức, cá nhân mà mình đại diện
Đặc biệt là trong các trường hợp xảy ra khủng hoảng truyền thông, thông tin sai lệch và vấn đề đi quá xa. Lúc này, một kỹ năng giao tiếp tốt sẽ giúp người làm truyền thông phản ứng nhanh chóng, linh hoạt, biết điều chỉnh thông điệp và đảm bảo thông tin sẽ điều hướng được dư luận theo chiều tích cực hơn.
Kỹ năng viết
Viết báo cáo, thông cáo báo chí, nội dung truyền thông và các tài liệu liên quan là những nhiệm vụ thường xuyên trong công việc của người làm Quan hệ công chúng. Đảm bảo viết sao cho chính xác, logic, tránh gây hiểu nhầm hoặc đưa thông tin sai lệch đòi hỏi một kỹ năng viết xuất sắt. Theo đó, cần biết cách tổ chức ý tưởng, sử dụng ngôn từ phù hợp, đảm bảo thông điệp được truyền tải một cách rõ ràng và mạch lạc.
Kỹ năng viết tốt cũng giúp người làm PR xây dựng và duy trì mối quan hệ tốt với các phương tiện truyền thông, bởi vì các nhà báo và biên tập viên thường đánh giá cao việc nhận được thông điệp rõ ràng, dễ hiểu từ các chuyên gia quan hệ công chúng.
Kiến thức về truyền thông
Cơ bản nhất, người làm Quan hệ công chúng cần hiểu về các nguyên tắc cơ bản và các phương pháp của truyền thông. Bao gồm việc hiểu về quá trình truyền thông, các công cụ và kênh truyền thông khác nhau, cách xây dựng chiến lược truyền thông và đo lường hiệu quả của các hoạt động.
Kỹ năng quản lý thời gian
Xử lý các tình huống khẩn cấp đôi khi là một nhiệm vụ thường xuyên của những người làm Quan hệ công chúng. Với kỹ năng quản lý thời gian tốt, người làm trong ngành này có thể ứng phó linh hoạt với tình huống và quản lý tốt áp lực về thời gian. Đồng thời tránh trì hoãn, bỏ sót công việc, đảm bảo nhiệm vụ được hoàn thành một cách trọn vẹn nhất.
Nhạy bén và linh hoạt
Để thành công trong vai trò này, người làm Quan hệ công chúng cần có khả năng đọc hiểu và phân tích các tín hiệu xã hội, ý kiến công chúng và xu hướng trong cộng đồng. Từ đó mới có thể phát hiện các vấn đề tiềm ẩn, đưa ra phản hồi thích hợp và xây dựng mối quan hệ tốt với công chúng.
Do đó, kỹ năng nhạy bén với các vấn đề xã hội, kinh doanh và chính trị, sẵn sàng thích nghi với các tình huống mới và thay đổi trong ngành là những kỹ năng mà một sinh viên khi còn ngồi trên giảng đường phải tự trang bị cho mình.
Một số câu hỏi thường gặp về ngành Quan hệ công chúng
- Mức lương của ngành Quản trị công chúng là bao nhiêu?
- Học Quan hệ công chúng thi khối nào?
- Điểm chuẩn ngành Quan hệ công chúng?
Mức lương của ngành Quản trị công chúng là bao nhiêu?
Theo thống kê của các trang web tuyển dụng việc làm tại Việt Nam, mức lương trung bình của ngành Quản trị công chúng hiện nay dao động từ 8 triệu đồng đến 80 triệu đồng/tháng.
- Đối với sinh viên mới ra trường, mức lương khởi điểm thường từ 8 triệu đồng đến 10 triệu đồng/tháng.
- Đối với các chuyên viên PR tại các công ty, tập đoàn lớn, mức lương dao động từ 20 triệu đồng đến 25 triệu đồng/tháng.
- Đối với các quản lý cấp cao trong ngành PR, mức lương có thể lên đến 50 – 80 triệu đồng/tháng hoặc hơn.
Trên thực tế, mức lương của này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kinh nghiệm làm việc, kỹ năng và năng lực, ngành nghề hay vị trí địa lý.
Học Quan hệ công chúng thi khối nào?
Ngành Quan hệ công chúng là ngành học xét tuyển Đại học đa phần theo các khối ngành xã hội. Các trường Đại học, Cao đẳng tại Việt Nam hiện nay hầu hết đều xét tuyển ngành này theo các khối:
- Khối C (Văn - Sử - Địa)
- Khối D1 (Văn - Toán - Anh)
Ngoài ra, một số trường đại học còn xét tuyển ngành Quan hệ công chúng theo các khối thi khác như:
- Khối A00 (Toán - Lý - Hóa)
- Khối A01 (Toán - Lý - Anh)
- Khối D78 (Ngữ văn, KHXH, Tiếng Anh)
Việc lựa chọn khối thi ngành Quan hệ công chúng phụ thuộc vào sở trường và năng lực của thí sinh.
Điểm chuẩn ngành Quan hệ công chúng?
Điểm chuẩn ngành Quan hệ công chúng năm 2023 dao động từ 18 điểm đến 28 điểm, tùy theo từng trường và tổ hợp xét tuyển. Trong đó, điểm chuẩn cao nhất là của Trường Đại học kinh tế Quốc dân. Điểm chuẩn ngành Quan hệ công chúng năm 2023 giảm nhẹ so với năm 2022.
Trong tương lai, ngành Quan hệ Công chúng sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng, duy trì mối quan hệ giữa tổ chức và công chúng. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ thông tin, truyền thông, nhu cầu nhân sự của ngành này sẽ tiếp tục gia tăng.
Trong đó, lĩnh vực này vẫn sẽ tiếp tục đặt lợi ích của công chúng lên hàng đầu. Sự minh bạch, trung thực và tôn trọng sẽ là những nguyên tắc cốt lõi trong công việc của các chuyên gia Quan hệ công chúng. Trong một thế giới ngày càng phức tạp và kết nối mạnh mẽ, việc xây dựng mối quan hệ đáng tin cậy và lâu dài với công chúng sẽ là yếu tố quyết định sự thành công của mọi tổ chức, doanh nghiệp hay cá nhân.
