Quy trình tuyển dụng nhân sự hiệu quả là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo doanh nghiệp có đội ngũ nhân sự chất lượng và đủ số lượng để hoạt động hiệu quả. Quá trình này trải qua một quy trình có hệ thống bắt đầu từ tìm nguồn cung ứng đến sắp xếp, thực hiện các cuộc phỏng vấn và cuối cùng là chọn ứng viên phù hợp.
Quy trình tuyển dụng nhân sự tối ưu với 9 bước
Các giai đoạn của quá trình phỏng vấn tuyển dụng đóng vai trò quan trọng trong quyết định cuối cùng của nhà tuyển dụng về việc chọn lựa ứng viên phù hợp cho vị trí công việc. Dưới đây là 9 giai đoạn phổ biến trong quá trình phỏng vấn tuyển dụng:
Bước 1: Xác định nhu cầu tuyển dụng
Đầu tiên, bộ phận nhân sự cần xác định xem vị trí nào đang cần tuyển dụng. Sau đó phân tích những đặc trưng trong công việc yêu cầu ở ứng viên như kiến thức, chuyên môn, kỹ năng, kinh nghiệm cần thiết. Theo đó, bộ phận nhân sự cần:
- Nhận ra vị trí còn trống trong doanh nghiệp, xem có vấn đề gì chưa giải quyết không, có yêu cầu quan trọng nào về năng lực, kinh nghiệm ở ứng viên không
- Theo dõi để xác định xem khối lượng công việc có nhiều hơn để tuyển người mới không
- Phân tích xem hiệu suất, phẩm chất, kỹ năng, trình độ, một điểm sáng nào đó mà doanh nghiệp còn bị trống không.
Bước 2: Xây dựng kế hoạch tuyển dụng
Một kế hoạch tuyển dụng bài bản giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt hơn cho quy trình tuyển dụng, đảm bảo tối đa hiệu quả và tiết kiệm thời gian, chi phí, nguồn lực. Khi lập kế hoạch tuyển dụng, doanh nghiệp phải xác định số lượng vị trí cần tuyển, các kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết cho từng vị trí, thời gian tuyển dụng.
Sau đó, đánh giá khả năng sử dụng lại các nguồn lực hiện có như nhân viên hiện tại, hồ sơ ứng viên đã nộp trước đó hoặc các dịch vụ tuyển dụng đã từng sử dụng để tiết kiệm chi phí và thời gian hơn. Kế hoạch tuyển dụng cũng nên bao gồm thông tin về ngân sách, các kênh tuyển dụng và phương thức đánh giá ứng viên phù hợp.
Bước 3: Phác thảo bản mô tả công việc
Phác thảo JD là một bước rất quan trọng trong quy trình tuyển dụng nhân sự. Bản mô tả công việc thường bao gồm:
- Doanh nghiệp cần đặt tên chính xác cho vị trí đó, chẳng hạn như "Nhân viên kinh doanh", "Quản lý sản xuất", "Chuyên viên tài chính",...
- Mô tả chung về vị trí: Mục tiêu, nhiệm vụ, trách nhiệm chính, hoạt động cần thực hiện, bao gồm cả mục tiêu ngắn hạn và dài hạn
- Yêu cầu về kinh nghiệm và kỹ năng: Doanh nghiệp cần đưa ra các yêu cầu về kinh nghiệm, kỹ năng và trình độ học vấn cần thiết cho mỗi vị trí
- Môi trường làm việc, văn hóa doanh nghiệp
- Phúc lợi, chế độ đãi ngộ, lương thưởng
Phác thảo bản mô tả công việc giúp các ứng viên hiểu rõ hơn về công việc và đưa ra quyết định chính xác khi nộp đơn ứng tuyển. Ngoài ra, bản mô tả công việc còn giúp cho doanh nghiệp thu hút được những ứng viên phù hợp nhất với nhu cầu của mình.
Bước 4: Tìm kiếm ứng viên
Trong quy trình tuyển dụng nhân sự, bước tìm kiếm ứng viên đòi hỏi nhà tuyển dụng phải đầu tư, nhắm đúng ứng viên mục tiêu và xác định phương thức tuyển dụng phù hợp, có thể là:
- Nguồn tuyển dụng nội bộ: Với các nhân sự hiện tại có trong doanh nghiệp, nhà tuyển dụng có thể tối ưu hóa bằng cách chuyển giao công việc, thăng chức hoặc liên hệ lại với các nhân viên, ứng viên cũ. Cách này có thể tiết kiệm tối đa thời gian và chi phí
- Tuyển dụng bên ngoài: Tuyển dụng thông qua các nguồn bên ngoài cung cấp phạm vi lựa chọn rộng hơn nhiều từ một số lượng lớn các ứng viên đủ điều kiện, thông qua các kênh tuyển dụng, các trang mạng xã hội, quảng cáo, trang tuyển dụng của công ty,...
- Thuê bên thứ ba: Nhằm tiết kiệm thời gian và tập trung vào những việc quan trọng hơn, một số doanh nghiệp chọn thuê các đơn vị bên ngoài như headhunter, talent acquisition,...
Bước 5: Sàng lọc hồ sơ
Trong bước sàng lọc hồ sơ, bộ phận nhân sự sẽ thu hẹp các hồ sơ xuống những ứng viên sẽ đến phỏng vấn. Bằng cách xem xét và so sánh giữa các sơ yếu lý lịch, thư xin việc, portfolio để loại bỏ những hồ sơ chưa phù hợp, chưa đủ tiêu chuẩn. Trong đó, doanh nghiệp cần xem xét về trình độ, chứng chỉ, kinh nghiệm, kỹ năng và sự phát triển nghề nghiệp của mỗi người trước đây.
Đây là một bước rất quan trọng trong quy trình tuyển dụng nhân sự. Giúp lọc ra những hồ sơ ứng viên phù hợp, tránh làm mất thời gian của cả hai bên.
Bước 6: Phỏng vấn
Phỏng vấn qua điện thoại
Phỏng vấn qua điện thoại nhanh chóng, thuận tiện và là bước đầu tiên để nhà tuyển dụng có ấn tượng về ứng viên. Thông thường, các cuộc điện thoại đều bất ngờ, lúc này nhà tuyển dụng có thể kiểm tra được kỹ năng giao tiếp, phản biện, giải quyết vấn đề, năng lực của ứng viên. Cuộc phỏng vấn phải ngắn gọn và thông tin đến ứng viên những điều cần thiết.
Kiểm tra tâm lý ứng viên
Đây là một bước rất quan trọng của quá trình tuyển dụng vì thông tin tiết lộ từ đánh giá này sẽ giúp nhà tuyển dụng biết liệu nhân viên tiềm năng đó có làm việc và duy trì năng suất trong thời gian dài hay không. Quá trình sàng lọc này hoàn toàn không thiên vị, giúp xác định một cách hiệu quả những ứng viên phù hợp với bất kỳ công việc nào.
Phỏng vấn trực tiếp
Đây là bước cuối cùng trước khi doanh nghiệp đánh giá và đưa ra lời mời làm việc cho các ứng viên. Trước tiên cần phải thống nhất với nhau về người thực hiện phỏng vấn, thời gian phỏng vấn, đồng thời có một danh sách ứng viên dự phòng để tránh làm mất thời gian.
Phỏng vấn là một quá trình hai chiều, lúc này không chỉ nhà tuyển dụng đánh giá ứng viên, mà ứng viên cũng xem xét nhà tuyển dụng xem có chuyên nghiệp, văn hóa có phù hợp với bản thân mình hay không. Do đó, nhà tuyển dụng phải tôn trọng, lịch sự và giữ mối quan hệ Win - Win với ứng viên. Đừng quên lên một kịch bản phỏng vấn phù hợp, hãy luôn thể hiện sự chuyên nghiệp của mình mọi lúc mọi nơi.
Bước 7: Đánh giá ứng viên
Doanh nghiệp cần kiểm tra tính phù hợp của ứng viên với văn hóa công ty, bao gồm các giá trị, đạo đức, tính cách,... Nếu vị trí đòi hỏi khả năng quản lý, doanh nghiệp cần kiểm tra khả năng lãnh đạo của ứng viên.
Đánh giá ứng viên giúp doanh nghiệp xác định được ứng viên phù hợp nhất cho vị trí đang cần tuyển, tăng khả năng thành công của quy trình tuyển dụng và giảm thiểu các rủi ro không mong muốn. Ngoài ra, việc đánh giá ứng viên cũng giúp doanh nghiệp xây dựng một đội ngũ nhân viên có năng lực, phù hợp với văn hóa, góp phần vào thành công bền vững của tổ chức.
Bước 8: Gửi thư mời ứng viên nhận việc
Gửi thư mời ứng viên nhận việc là một bước quan trọng trong quy trình tuyển dụng nhân sự. Thư mời này giúp doanh nghiệp thông báo cho ứng viên rằng họ đã được chọn và được đề nghị gia nhập vào đội ngũ nhân viên của doanh nghiệp.
Thư mời ứng viên nhận việc nên cung cấp thông tin cụ thể về công việc, mức lương, chế độ phúc lợi và các điều kiện làm việc khác để ứng viên có thể chuẩn bị cho công việc mới của mình. Việc gửi thư mời cũng giúp tôn trọng ứng viên và thể hiện sự chuyên nghiệp của doanh nghiệp trong quy trình tuyển dụng nhân sự. Từ đó giúp tăng khả năng ứng viên chấp nhận công việc và trở thành nhân viên của doanh nghiệp.
Bước 9: Onboarding
Onboarding là quá trình giúp nhân viên mới được hòa nhập nhanh chóng vào môi trường. Giúp họ hiểu rõ về văn hóa công ty, các đồng nghiệp, quy định, chính sách cũng như quy trình làm việc của tổ chức, các bộ phận. Giải đáp các thắc mắc của nhân viên mới, đào tạo và giám sát quá trình làm việc của họ trong giai đoạn đầu.
Onboarding đúng cách sẽ giúp cho ứng viên hòa nhập nhanh chóng hơn vào công việc và môi trường, giúp họ cảm thấy thoải mái và đảm bảo hiệu suất, chất lượng công việc. Ngoài ra, onboarding cũng giúp doanh nghiệp giảm thiểu các rủi ro về nhân sự như nhân viên mới rời đi trong giai đoạn đầu hoặc không thể làm việc hiệu quả do không hiểu rõ văn hóa và quy trình của doanh nghiệp.
Vai trò của quy trình tuyển dụng nhân sự
Tiết kiệm thời gian
Quy trình tuyển dụng nhân sự bao gồm nhiều bước và yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Tuy nhiên, nếu được thực hiện đúng cách sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, giảm thiểu rủi ro và chi phí liên quan đến tuyển dụng. Nếu chỉ tuyển dụng mà không có một quy trình tuyển dụng bài bản, khi có vấn đề xảy ra như nhân viên không đến phỏng vấn, bài tuyển dụng không có tương tác, không ai nộp hồ sơ,... thì sẽ khó có thể tìm ra nguyên căn cũng như khắc phục, cải thiện.
Gắn kết giữa ứng viên và doanh nghiệp
Trong quy trình tuyển dụng, ngoài việc xem xét kỹ năng và kinh nghiệm, nhà tuyển dụng cũng cần đảm bảo rằng ứng viên phù hợp với văn hóa, sứ mệnh, giá trị của doanh nghiệp. Điều này giúp tạo sự khớp nối và gắn kết giữa cá nhân và tổ chức.
Một quy trình tuyển dụng công bằng và minh bạch giúp xây dựng lòng tin và tạo ra môi trường bình đẳng cho tất cả ứng viên. Điều này đóng góp vào việc gắn kết nhân viên và tạo nền tảng cho mối quan hệ đáng tin cậy giữa nhân viên và doanh nghiệp.
Ngoài ra, việc gắn kết nhân viên không chỉ dừng lại ở quy trình tuyển dụng đơn thuần. Mà khi đã có sự rõ ràng, minh bạch và sự chấp nhận từ cả hai phía, khi ứng viên chưa thực sự phù hợp ở thời điểm đó thì doanh nghiệp vẫn có thể tận dụng hồ sơ đó trong tương lai. Tạo ra mối quan hệ hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau giữa cả doanh nghiệp và ứng viên.
Chủ động trong quá trình tuyển dụng
Một quy trình tuyển dụng nhân sự bài bản có thể giúp doanh nghiệp chủ động trong quá trình tuyển dụng bằng cách xác định rõ nhu cầu tuyển dụng, mục đích và số lượng cần tuyển, sử dụng các công cụ và kênh tuyển dụng phù hợp, đánh giá ứng viên một cách toàn diện và tạo một trải nghiệm tuyển dụng tích cực.
Quy trình này giúp doanh nghiệp thu hút và chọn lọc ứng viên phù hợp nhất với vị trí đang trống, từ đó có thể phát triển đội ngũ nhân sự một cách toàn diện. Và quan trọng nhất vẫn là duy trì sự linh hoạt và sẵn sàng thích nghi với thị trường lao động thay đổi liên tục như hiện nay.
Tăng cường hiệu suất công việc
Một quy trình tuyển dụng chuyên nghiệp giúp doanh nghiệp thu hút và chọn lọc những ứng viên tốt nhất cho các vị trí công việc. Đồng thời cho phép doanh nghiệp đánh giá các kỹ năng thiết yếu trong mỗi vị trí công việc cụ thể của ứng viên thông qua các phương pháp như phỏng vấn, bài kiểm tra, thực hành,... Điều này đảm bảo ứng viên hội tủ đủ kỹ năng, kinh nghiệm và tiềm năng phù hợp với công việc. Khi có nhân viên phù hợp, sẽ giúp doanh nghiệp tăng cường hiệu suất, đạt được nhiều thành công hơn.
Yếu tố cần có trong một quy trình tuyển dụng
Để xây dựng một quy trình tuyển dụng bài bản, chuẩn chỉnh thì doanh nghiệp cần đảm bảo 2 yếu tố, bao gồm:
- Yếu tố bên trong: Yếu tố này nằm ở nội bộ doanh nghiệp như tổ chức, quy mô, văn hóa doanh nghiệp, tầm nhìn sứ mệnh, quy trình tuyển dụng phù hợp. Bên cạnh đó, chi phí, cơ cấu, chiến lược nhân sự dài hạn cũng là một yếu tố cần cân nhắc.
- Yếu tố bên ngoài: Đặc điểm của vị trí tuyển dụng đó trên thị trường, mức lương trung bình, chính sách tuyển dụng của đối thủ,...
Dựa trên các yếu tố trong mỗi lĩnh vực, ngành nghề mà quy trình tuyển dụng của mỗi doanh nghiệp cũng sẽ khác nhau. Không phải doanh nghiệp nào áp dụng đúng quy trình tuyển dụng như trên đều có kết quả tốt như nhau. Do đó, nhà tuyển dụng cần có kế hoạch rõ ràng, nhìn nhận thực tế để khắc phục, cải tiến để đạt được kết quả tốt hơn.
Quy trình tuyển dụng tác động tích cực đến điểm mấu chốt theo nhiều cách khác nhau. Tuyển dụng với chất lượng tốt hơn, tỷ lệ giữ chân nhân viên được cải thiện, giảm chi phí và nâng cao sự hài lòng trong công việc. Tất cả những lợi ích này, khi kết hợp với nhau sẽ thúc đẩy mục tiêu kinh doanh dài hạn của doanh nghiệp.
